Juridische rubriek: Overeenkomst van opdracht opzeggen
De arbeidsmarkt ontwikkelt en is ook al jaren een dankbaar onderwerp op de politieke agenda. Ondanks de roep om meer vastigheid voor werknemers, is er onmiskenbaar een ontwikkeling naar meer flexibiliteit. In bijvoorbeeld de zorgsector kiezen steeds meer werknemers ervoor om als zzp’er verder te gaan. In mijn praktijk krijg ik de laatste jaren dan ook steeds meer vragen over de overeenkomst van opdracht. Vaak is voor partijen niet duidelijk wat de regels van opzegging zijn bij een overeenkomst van opdracht.
In een overeenkomst van opdracht worden de afspraken vastgelegd tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer over werkzaamheden die buiten loondienst worden verricht. Vaak wordt er in de overeenkomst van opdracht ook vastgelegd wanneer deze eindigt. Dit kan een specifieke datum zijn maar ook een bepaald doel, bijvoorbeeld wanneer een project is afgerond of nadat een product is opgeleverd. Kunnen partijen de overeenkomst van opdracht tussentijds beëindigen? En hoe zit dit bij de overeenkomst van opdracht voor bepaalde tijd?
Wat zegt de wet?
In de wet is bepaald dat de opdrachtgever de overeenkomst ‘te allen tijde’ kan opzeggen. Dit geldt voor alle soorten van overeenkomst van opdracht. Dus overeenkomsten die voor onbepaalde tijd zijn aangegaan, maar ook voor overeenkomsten voor bepaalde tijd, waarin een specifieke einddatum of einddoel is vastgelegd. Een opdrachtgever kan dus altijd opzeggen en ook per direct.
Andersom kan de opdrachtnemer niet te allen tijde opzeggen. Een opdrachtnemer kan dat volgens de wet alleen doen als de overeenkomst van opdracht voor onbepaalde tijd is aangegaan. Is er een overeenkomst van opdracht gesloten voor een bepaalde tijd, dan zal de opdrachtnemer de werkzaamheden af moeten maken tot de vastgestelde einddatum of totdat het einddoel is bereikt.
De enige uitzondering in de wet, waarbij de opdrachtnemer toch tussentijds kan opzeggen, is als er sprake is van ‘gewichtige redenen’. Denk bijvoorbeeld aan een onwerkbare situatie tussen partijen. Zonder gewichtige redenen, blijft het wettelijke uitgangspunt dat de opdrachtnemer de klus moet afmaken.
Contractueel van de wet afwijken?
De opdrachtnemer heeft dus een minder sterke positie dan de opdrachtgever in de wet. Contractueel kan echter van de wettelijke bepalingen over de overeenkomst van opdracht worden afgeweken. Zo kan de opdrachtnemer proberen om een voor hem of haar gunstiger positie te creëren, door in de overeenkomst van opdracht van de wet afwijkende afspraken te (laten) opnemen. Met het (laten) opnemen van een opzegtermijn, ontstaan er voor de opdrachtnemer ruimere tussentijdse opzegmogelijkheden. Ook kan de opdrachtnemer proberen om vast te laten leggen dat de opdrachtgever de overeenkomst van opdracht niet tussentijds mag beëindigen, al is de kans vrij klein dat een opdrachtgever akkoord zal gaan met een dergelijke bepaling. Uiteindelijk bepaalt vaak mede de commerciële positie van een partij in de markt, of en in hoeverre er onderhandelingsruimte is om contractueel van de wettelijke bepalingen af te wijken.
Als u als opdrachtgever al akkoord gaat met een tussentijdse opzegmogelijkheid voor de opdrachtnemer, dan verdient het aanbeveling om ook goed vast te leggen wat de financiële gevolgen daarvan zijn. Spreek goed af wat er gebeurt met de vergoeding voor de opdrachtnemer, wanneer de overeenkomst tussentijds wordt beëindigd. Als de opdrachtnemer bijvoorbeeld per maand wordt betaald, dan is het vrij overzichtelijk. Maar als de vergoeding afhangt van het behalen van een einddoel, dan is het gecompliceerder als de overeenkomst van opdracht tussentijds wordt beëindigd. De opdrachtnemer hoeft niet te worden betaald voor het niet behaalde einddoel, maar wél voor de door hem of haar verrichte werkzaamheden. Wat zegt de wet daarover? Volgens de wet heeft de opdrachtnemer in dat geval recht op een ‘redelijk deel van de afgesproken vergoeding’, tenzij hierover anders is bepaald in de overeenkomst van opdracht. Onthoud: duidelijke afspraken tussen partijen, die ook goed schriftelijk worden vastgelegd in de overeenkomst van opdracht, zijn altijd beter dan terug te moeten vallen op het (algemene) uitgangspunt zoals dat in de wet staat geformuleerd. Hoe duidelijkheid vooraf, hoe minder voer voor discussie achteraf.
Deze rubriek is geschreven door Stijn Maas.
